Bijzondere voeding
Wat is bijzondere voeding? Waarom is hier specifieke wetgeving voor? Wat zijn verplichte vermeldingen op zuigelingenvoeding en op babyvoeding? Zijn gezondheidsclaim toegestaan op bijzondere voeding?
Bijzondere voeding wordt ontwikkeld en op de markt gebracht voor specifieke en kwetsbare consumentendoelgroepen die in belangrijke mate afhankelijk zijn van deze producten. Naast de geldende algemene horizontale wetgeving, zoals de wet voedselinformatie voor consumenten, worden aan deze producten vaak meer en strengere eisen gesteld.
Specifieke Europese wetgeving voor bijzondere voeding
De wetgeving over bijzondere voeding is nog steeds in ontwikkeling. Sinds 20 juli 2016 is Verordening (EU) nr. 609/2013 van kracht. Deze wetgeving voor bijzondere voeding beperkt zich alleen nog tot de vier hieronder genoemde productcategorieën. Elke productgroep wordt verder geregeld door diverse gedelegeerde verordeningen. Oorspronkelijk hadden producten, die onder bijzondere voeding vallen, per 20 juli 2016 moeten voldoen aan de nieuwe regels, maar dit is niet gehaald doordat de verschillende gedelegeerde verordeningen later dan gepland of in sommige gevallen nog steeds niet zijn vastgesteld.
- Volledige zuigelingenvoeding en opvolgzuigelingenvoeding:
Gedelegeerde Verordening (EU) 2016/127 geeft specifiek voor zuigelingen en peuters bedoelde levensmiddelen een verdere invulling aan Verordening (EU) 609/2013.
- Bewerkte levensmiddelen op basis van granen (zoals pap en koekjes) en babyvoeding:
Voor babyvoeding geldt dat de oude richtlijn 125/2006/EG nog toepassing is, totdat de Gedelegeerde verordening ter aanvulling op Verordening (EU) nr. 609/2013 is ontwikkeld.
- Voeding voor medisch gebruik
Op voeding voor medisch gebruik is de Gedelegeerde Verordening (EU) 2016/128 van toepassing.
- Dagelijkse voeding volledig vervangende producten voor gewichtsbeheersing:
De definitie van maaltijdvervangers is veranderd naar ‘de dagelijkse voeding volledig vervangende producten voor gewichtsbeheersing’. Dit betekent dat alleen maaltijdvervangers die bedoeld zijn om de gehele voeding te vervangen, onder bijzondere voeding vallen.
Gedelegeerde Verordening (EU) 2017/1798 geeft aanvullingen en uitzonderingen op de algemene regels en wordt vanaf 27 oktober 2022 van kracht. Tot die tijd blijft Richtlijn 96/8/EG van kracht op producten voor gewichtsbeheersing die de maaltijd volledig vervangen. Voor overige maaltijdvervangers geldt alleen de reguliere wetgeving.
Aanvullende wetgeving voor bijzondere voeding in Nederland
In Nederland is ook nog het Warenwetbesluit Bijzondere voeding uit 2016 van kracht met daarin een aantal bepalingen over de inwerkingtreding en overgangsregelingen van Verordening (EU) nr. 609/2013 en de bijbehorende gedelegeerde verordeningen. Dit Warenwetbesluit benadrukt nog eens dat het verboden is om te handelen in strijd met de voorschriften van deze verordening.
Verder is er nog een gedragscode die regels geeft over reclame en informatie over zuigelingenvoeding. Deze ‘Reclamecode zuigelingenvoeding’ is opgesteld door de Vereniging van Nederlandse Fabrikanten van Kinder- en Dieetvoedingsmiddelen (VNFKD) in samenspraak met de NVWA. De Keuringsraad KOAG/KAG toetst uitingen preventief aan de gedragscode.
Claims voor bijzondere voeding
Het maken van claims voor bijzondere voeding is lastig en vaak niet toegestaan, zoals gezondheidsclaims op volledige zuigelingenvoeding. Een eigenschap van een product benoemen, wanneer alle soortgelijke voedingsmiddelen dezelfde eigenschap bezitten is ook niet toegestaan. Er kan eventueel alleen een claim worden gemaakt over vrijwillige ingrediënten. Tot 22-02-2025 geldt een overgangsregeling, maar vanaf die datum kan ook de toevoeging van DHA niet langer worden benoemd, omdat de toevoeging van dit vetzuur voortaan verplicht is.
